Kính thưa các thầy cô giáo cùng các bạn học sinh thân mến!
Nhà bác học Lê Quý Đôn từng ví: “Dẫu cho vàng bạc trăm vạn lạng, chẳng bằng kinh sử một vài pho”. Đó là người xưa đã nói về cái quý của sách, thể hiện cái quan trọng của người xưa với sách và người đọc sách.
Trong xã hội hiện đại, sách vẫn giữ vai trò rất quan trọng. Là cường quốc kinh tế, Nhật Bản luôn đặc biệt chú trọng đến văn hóa đọc, đến sách. Nhật Bản là một trong rất ít quốc gia ban hành không chỉ một mà hai đạo luật về văn hóa đọc, là Luật Khuyến khích đọc sách của trẻ em (năm 2001) và Luật Chấn hưng Văn hóa đọc (2005).
Nói chuyện xưa và xứ người để thấy rằng thời nào, nơi nào, sách đều giữ vai trò quan trọng, là chìa khóa giúp mở cánh cửa đến kho tàng tri thức; là ngọn hải đăng rọi sáng để mỗi người làm giàu có đời sống tinh thần, làm đẹp tâm hồn, nuôi dưỡng nhân cách, đến với chân, thiện, mỹ; là con đường đưa quốc gia đến phồn vinh, thịnh vượng.
Nhận thức rất rõ vai trò của sách và văn hóa đọc, những năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều văn bản chỉ đạo nhằm thúc đẩy hoạt động xuất bản và văn hóa đọc. Đặc biệt, ngày 24/2/2014, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 284/QĐ-TTg lấy ngày 21/4 hàng năm là Ngày Sách Việt Nam.
Như các bạn đã biết Sách là sản phẩm sáng tạo bằng trí tuệ và tâm hồn của con người, là kho tàng tri thức của nhân loại. Đọc sách không chỉ nâng cao kiến thức, kỹ năng, phát triển tư duy giáo dục mà còn rèn luyện nhân cách con người.
Đọc sách giúp ta mở rộng tri thức, hiểu biết trên mọi lĩnh vực. M.Gorki với câu nói nổi tiếng:“Sách mở rộng trước mắt tôi những chân trời mới” và chính cuộc đời ông là một minh chứng. Từ một cậu bé mồ côi, thất học, M.Gorki đã vươn lên trở thành nhà văn bậc thầy của giai cấp vô sản, con người được nhân dân thế giới kính trọng vì một vốn hiểu biết văn hóa vừa rộng lớn vừa sâu sắc. Nhờ đâu? Nhờ một nghị lực sống phi thường đã tìm gặp được một thứ tài sản phi thường. Đó là sách.
Bên cạnh việc đọc sách để tiếp thu tri thức, việc đọc sách đôi khi còn rèn luyện cho ta những kĩ năng, tình cảm và thói quen hữu ích mà đôi khi ta không nhận ra. Đọc sách thể dục thể thao, chúng ta biết rèn luyện sức khỏe dẻo dai bền bỉ hơn. Đọc sách vật lý chúng ta hiểu biết về quy luật vận động của thế giới tự nhiên hơn, từ đó ứng dụng vào cuộc sống. Đọc sách văn học để hình thành cảm xúc, thái độ hợp lý trước mọi cảnh ngộ, cuộc đời; xây dựng đời sống hài hòa, nhân văn, có chiều sâu… “Một cuốn sách tốt mở ra thì gợi niềm hy vọng, khép lại thì đem lại điều hữu ích” (M. An – cốt).
Đọc sách không những để nâng cao tri thức mà còn nâng cao nhân cách. Đọc sách, học và làm theo những điều hay trong sách để hình thành lối sống đẹp cho bản thân. Với ý nghĩa này, các loại sách văn hóa học, văn chương, lịch sử, … không chỉ là những loại sách thuần chuyên môn mà đã trở thành sách chung cho mọi người, cho xã hội.
Sách có vai trò, tầm quan trọng rất lớn trong đời sống xã hội, từ đó mỗi người nên hình thành cho mình thói quen đọc sách, chọn sách, tạo nền tảng cho việc tự học bởi “Đọc sách là cách học tốt nhất”. Mỗi cá nhân tự học sẽ tạo nên một xã hội tự học, từ đó hướng tới mục tiêu xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời. Đọc sách là nuôi dưỡng trí tuệ - “Mỗi ngày đọc vài trang sách, khi về già bạn đã có trong mình một thư viện khổng lồ”.
Thầy cô và các bạn có thể đọc sách dưới rất nhiều hình thức khác nhau: đọc sách bằng giấy hoặc bằng online. Mỗi một hình thức có một vai trò, ý nghĩa riêng. Nhưng đều hướng đến mục đích giúp chúng ta mở rộng kiến thức và tầm hiểu biết phục vụ cho việc học tập.
Nhằm hiểu hơn được giá trị của mỗi cuốn sách. Hôm nay e xin giới thiệu với thầy cô và các bạn một tác phẩm hay và quen thuộc với độc giả.
Nếu hỏi các bạn trẻ hiện nay ai là nhà văn sáng tác cho tuổi thiếu nhi được yêu thích nhất ở Việt Nam? Có lẽ rằng, câu trả lời sẽ không ai khác ngoài cái tên Tô Hoài. Ông là nhà văn viết rất nhiều tác phẩm hay giành cho thiếu nhi. Dế Mèn phiêu lưu kí có lẽ vẫn là một trong những tác phẩm quen thuộc nhất đối với bao độc giả nhí.
Đây là tác phẩm đầu tay và hay nhất của nhà văn Tô Hoài. Dế Mèn phiêu lưu ký được dịch ra 15 thứ tiếng như Nga, Đức, Hàn Quốc, Thái Lan... Lập kỷ lục tác phẩm học Việt Nam được dịch ra nhiều thứ tiếng nhất. Với sự quan sát tinh tế, nhà văn sử dụng thủ pháp nghệ thuật nhân cách hóa kể về cuộc phiêu lưu sôi nổi, kỳ thú của chú Dế Mèn mới lớn nông nổi mà ham học hỏi
Chú Dế Mèn mới lớn, tự cao tự đại, xốc nổi, ức hiếp mấy chị Cào Cào, anh Gọng Vó... Chú không chỉ từ chối giúp đỡ mà còn khinh thường Dế Choắt. Vì trò nghịch dại, Dế Mèn gián tiếp giết chết Dế Choắt. Chú ân hận khôn nguôi nhưng khi bọn trẻ con tung hô, chú lại chứng nào tật ấy. "Đi một ngày đàng học một sàng khôn", Dế Mèn dần trưởng thành qua cuộc phiêu lưu xa lắc, xa lơ trên những vùng đất mới lạ. Chú kết thân cùng Dế Trũi, tình huynh đệ thắm thiết, sâu sắc. Trũi mất tích, Dế Mèn thảm thiết gọi to tên em. Lúc đó,chú hiểu rằng cuộc sống rất cần bạn bè thân thích, lúc khó khăn, hoạn nạn cùng sát cánh bên nhau để chú không bị cô độc, lẻ loi.
Trên đường về quê hương dấu yêu sau khi bị bọn trẻ bắt làm đồ chơi, chú Dế Mèn ích kỷ ngày nào đã khôn lớn và chín chắn. Chú giúp chị Nhà Trò nhỏ bé, nhút nhát xóa nợ, hóa giải hiềm khích với họ nhà Nhện. Và cứ thế, Dế Mèn dần trưởng thành hơn từng giờ, từng ngày. Hành trình của Dế Mèn cứ thế nối tiếp dài với bao bài học sâu sắc. Cuộc phiêu lưu ấy kết thúc trong niềm vui đoàn viên, và cả nỗi buồn mất người thân. Dế Mèn viếng mộ mẹ bên đầm nước mà lời mẹ dạy lúc sinh thời vẫn vang vọng đâu đây. Đọc cuốn sách này, dường như đang được phiêu lưu cùng Dế Mèn qua bao cuộc hành trình. Có những sai lầm, có những bài học đắt giá, có những ân hận và có cả những giọt nước mắt thấm đẫm qua mỗi bước chân đầu đời. Nhưng hơn hết, Dế Mèn lại giúp chúng ta học thêm bao bài học, dạy ta yêu thương, biết ước mơ và hành động vì ước mơ đó. Dế Mèn đã sống và trưởng thành như thế đấy!
Chưa bao giờ vơi đi sức hấp dẫn, cuốn sách này đã đang và sẽ mãi là cuốn sách gối đầu giường của bao thế hệ thiếu nhi Việt Nam và cả Thế giới. Những giá trị, những ý nghĩa mà cuốn sách để lại thật chưa bao giờ là xưa cũ. Và Dế Mèn vẫn là người bạn thân thiết, gần gũi với tất cả thiếu nhi !